Organizasyonel Şema: Şirketin Haritası
Bir şehre gittiğinizde haritanız yoksa kaybolursunuz. Bir şirkette de organizasyon şeması (Org Chart) yoksa, çalışanlar "Kime rapor veriyorum?", "Yetkim ne?", "Kiminle işbirliği yapmalıyım?" soruları içinde kaybolur. Organizasyonel şema, sadece kutucuklar ve çizgiler değildir; şirketin karar alma mekanizmasını, iletişim akışını ve güç dengelerini gösteren stratejik bir araçtır.
Yeni Sav Danışmanlık olarak, stratejinizi destekleyen, çevik ve verimli organizasyon yapıları tasarlıyoruz.
Organizasyon Yapı Türleri
Her şirketin yapısı parmak izi gibi farklıdır, ancak temel modeller şunlardır:
1. Fonksiyonel (Hiyerarşik) Yapı
En yaygın modeldir. Uzmanlık alanlarına göre (Pazarlama, Finans, Üretim) ayrım yapılır.
- Avantaj: Uzmanlaşmayı artırır, kariyer yolları nettir. - Dezavantaj: "Silo sendromu" (Departmanlar arası kopukluk) yaşanabilir.
2. Matris Yapı
Çalışanların hem fonksiyonel yöneticiye hem de proje yöneticisine rapor verdiği "çift başlı" yapıdır.
- Avantaj: Kaynaklar esnek kullanılır. - Dezavantaj: Yetki karmaşası yaşanabilir ("Benim patronum kim?").
3. Yalın (Flat) Yapı
Hiyerarşinin az olduğu, kararların hızlı alındığı, genellikle start-up'larda görülen yapı.
Organizasyon Tasarım İlkeleri
İyi bir organizasyon şeması çizerken şu kurallara dikkat edilmelidir:
- Yönetim Alanı (Span of Control): Bir yöneticiye doğrudan bağlı çalışan sayısı ideal olarak 5-7 arasında olmalıdır. 20 kişi bağlıysa, o yönetici yönetemez.
- Komuta Birliği: Her çalışanın (matris yapılar hariç) tek bir yöneticisi olmalıdır.
- Denge: Yetki ve sorumluluk denk olmalıdır. Yetkisi olmayan birine sorumluluk vermek stresi artırır.
Şema Çiziminden Öte
Biz sadece kutucukları çizip bırakmıyoruz. Şemanın yaşaması için:
- Görev Tanımları: Her kutucuğun altını dolduruyoruz. - Yetki Matrisleri: Kimin harcama yetkisi ne kadar? Kim kimi işe alabilir? - Yedekleme Planları: Bir kutucuk boşalırsa yerine kim geçecek?
Organizasyon şemanız, geçmişin mirası değil, geleceğin planı olmalıdır.