Fiyat Esnekliği Analizi (Price Elasticity Analysis)
Fiyat esnekliği, bir mal veya hizmetin fiyatındaki değişimin, o mala olan talep (veya arz) miktarını ne kadar etkilediğini ölçen temel bir ekonomik göstergedir. İşletmelerin fiyatlandırma stratejilerini belirlerken kullandıkları en kritik parametredir.
Talebin Fiyat Esnekliği (PED)
Fiyattaki %1'lik değişimin talep miktarında yarattığı yüzdesel değişimdir.
$ E_d = \frac{\%\Delta Q}{\%\Delta P} = \frac{P}{Q} \times \frac{dQ}{dP} $Esneklik Türleri
- Esnek Talep ($|E_d| > 1$): Fiyat değişimine karşı talep çok hassastır. Fiyatı düşürmek toplam geliri artırır. (Örn: Lüks tüketim malları, tatil paketleri).
- İnelastik Talep ($|E_d| < 1$): Fiyat değişimine karşı talep az duyarlıdır. Fiyatı artırmak toplam geliri artırır. (Örn: Ekmek, benzin, ilaç).
- Birim Esnek Talep ($|E_d| = 1$): Fiyat değişimi geliri değiştirmez.
Diğer Esneklik Türleri
- Çapraz Fiyat Esnekliği: Bir malın fiyatındaki değişimin, başka bir malın talebini nasıl etkilediği (İkame veya Tamamlayıcı mallar).
- Gelir Esnekliği: Tüketici gelirindeki değişimin talebi nasıl etkilediği (Normal veya Düşük mallar).
Fiyatlandırma Stratejisi
graph TD
A[Fiyat Kararı] --> B{Esneklik Analizi}
B -- İnelastik (|E| < 1) --> C[Fiyat Artırılabilir]
C --> D[Gelir Artar]
B -- Esnek (|E| > 1) --> E[Fiyat Düşürülebilir]
E --> F[Sürümden Kazanılır]
B -- Rakip Analizi --> G[Çapraz Esneklik]
G --> H[Rekabetçi Fiyatlama]
İşletmeler İçin Önemi
- Gelir Maksimizasyonu: Doğru fiyat noktasını bularak ciroyu en üst düzeye çıkarmak.
- Promosyon Yönetimi: İndirimlerin satış hacmine etkisini öngörmek.
- Vergi Yansıması: Maliyet artışlarının ne kadarının müşteriye yansıtılabileceğini belirlemek.
Yenisav Danışmanlık, ürünlerinizin fiyat esnekliklerini ekonometrik modellerle hesaplayarak, karlılığınızı optimize eden en doğru fiyatlandırma stratejisini oluşturmanıza yardımcı olur.