Rekabet Analizi ve Pazar İstihbaratı
Rekabet analizi, işletmenizin rakiplerine göre güçlü ve zayıf yönlerini belirleyerek, pazar payını artırmaya yönelik stratejiler geliştirilmesini sağlar. Sadece rakipleri izlemek değil, aynı zamanda pazar trendlerini ve müşteri beklentilerini de anlamayı kapsar.
Temel Analiz Çerçeveleri
1. SWOT Analizi
İçsel (Güçlü/Zayıf Yönler) ve dışsal (Fırsatlar/Tehditler) faktörlerin sistematik analizi.2. Porter'ın 5 Güç Modeli
Sektördeki rekabet yoğunluğunu ve karlılığı etkileyen beş temel güç:- Tedarikçilerin Pazarlık Gücü
- Müşterilerin Pazarlık Gücü
- Yeni Rakiplerin Tehdidi
- İkame Ürünlerin Tehdidi
- Mevcut Rekabetin Şiddeti
graph TD
A[Sektör Karlılığı] --> B[Tedarikçi Gücü]
A --> C[Müşteri Gücü]
A --> D[Yeni Giriş Tehdidi]
A --> E[İkame Tehdidi]
A --> F[Mevcut Rekabet]
B --> G{Strateji Belirleme}
C --> G
D --> G
E --> G
F --> G
G --> H[Rekabet Avantajı]
Pazar Yoğunlaşması (HHI)
Herfindahl-Hirschman Endeksi (HHI), bir pazardaki rekabet seviyesini ölçmek için kullanılır.
$ HHI = \sum_{i=1}^{N} s_i^2 $- $s_i$: i. firmanın pazar payı (yüzde olarak)
- $N$: Pazardaki toplam firma sayısı
- HHI < 1500: Rekabetçi Pazar
- 1500 < HHI < 2500: Orta Düzeyde Yoğunlaşmış
- HHI > 2500: Yüksek Yoğunlaşma (Oligopol/Monopol)
Python ile HHI Hesaplama
HHI Analiz Sonucu: Hesaplanan Herfindahl-Hirschman Endeksi (HHI) değeri 2150'dir. Bu sonuç, pazarın "Orta Düzeyde Yoğunlaşmış" olduğunu ve rekabetin sınırlı sayıda büyük oyuncu arasında geçtiğini göstermektedir.
İş Dünyasında Kullanım Alanları
- Farklılaşma: Rakiplerin sunmadığı değer önerilerini belirleyerek öne çıkma.
- Fiyatlandırma Stratejisi: Rakip fiyatlarını analizerek optimum fiyat seviyesini belirleme.
- Birleşme ve Satın Alma (M&A): Rekabet kurumu onay süreçlerinde pazar yoğunlaşmasının analizi.