24 Ekim 2023
Akademik Editör
Akademik Yazım
Bilimsel Kanıtın Kalbi: "Yöntem" (Methodology) Bölümü Nasıl Yazılır?
Yöntem bölümü, araştırmanızın "yemek tarifi"dir. Nasıl ki bir yemek tarifinde malzemeleri ve pişirme adımlarını eksik verirseniz başkası o yemeği yapamazsa, yöntem bölümü eksik bir makale de bilimsel olarak geçersizdir.
Bilimin en temel kuralı şudur:"Başka bir araştırmacı, sizin tarifinizi (yönteminizi) kullanarak aynı deneyi yaparsa, aynı sonuçları bulmalıdır."Eğer yönteminiz muğlaksa, çalışmanız "bilimsel" değil, "kişisel görüş" olur.
2. Yöntem Bölümünün Mimarisi: 5N1K Kuralı
Eksiksiz bir yöntem bölümü şu sorulara cevap vermelidir:graph TD
A["Ne?<br/>Araştırma Modeli"] --> B["Kim/Ne ile?<br/>Evren ve Örneklem / Veri Seti"]
B --> C["Nasıl?<br/>Veri Toplama Araçları"]
C --> D["Hangi İşlem?<br/>Veri Analizi"]
D --> E["Nerede/Ne Zaman?<br/>Sınırlılıklar"]
style C fill:#e1f5fe,stroke:#01579b,stroke-width:2px
Şekil 1: Yöntem Bölümünün 5 Temel Bileşeni
Çalışmanızın deseni nedir? (Nicel, Nitel, Karma? Tarama modeli mi, Deneysel mi?)
Örnek: "Bu araştırmada, nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır."
Veriyi kimden topladınız? (İnsanlar, şirketler, ülkeler?)
- Evren:Hedef kitlenin tamamı (Örn: Türkiye'deki tüm üniversite öğrencileri).
- Örneklem:Sizin ulaştığınız küçük grup (Örn: İstanbul'daki 500 öğrenci).
- Örnekleme Yöntemi:Onları nasıl seçtiniz? (Rastgele mi, kolayda mı?)
Veriyi hangi aletle topladınız? (Anket, Ölçek, Mülakat Formu, TCMB Veri Tabanı?)
Kritik: Kullandığınız ölçeğin "Geçerlilik ve Güvenilirlik" bilgilerini mutlaka verin. (Cronbach Alpha katsayısı vb.)
Topladığınız ham veriyi nasıl işlediniz? (SPSS, STATA, EViews? Hangi testler? T-testi, Regresyon, ANOVA?)
3. Nicel vs. Nitel Yöntem Yazımı
| Özellik | Nicel (Sayısal) | Nitel (Sözel) |
|---|---|---|
| Odak | Sayılar, istatistikler, genelleme. | Kelimeler, anlamlar, derinlemesine analiz. |
| Örneklem | Büyük (n > 300). Temsil gücü önemli. | Küçük (n = 10-20). Bilgi zenginliği önemli. |
| Analiz | İstatistiksel testler (SPSS vb.). | İçerik analizi, betimsel analiz (MAXQDA vb.). |
4. Yöntem Yazarken Yapılan Hatalar
- Geçmiş Zaman Kullanmamak:Yöntem bölümü, yapılmış bitmiş bir işi anlatır. "Yapılacaktır" değil, "Yapılmıştır" denmelidir.
- Detaylarda Boğulmak:"SPSS programını açtım, analiz menüsüne tıkladım..." gibi gereksiz detaylar vermeyin. "Veriler SPSS 26.0 programında analiz edilmiştir" yeterlidir.
- Referans Vermemek:Kullandığınız ölçeğin veya analiz yönteminin sahibine atıf yapın.
Kritik Uyarı: Etik Kurul İzni
Eğer çalışmanızda insanlardan veri topluyorsanız (anket, mülakat, deney), mutlaka üniversitenizin Etik Kurulu'ndan izin belgesi almanız ve bu belgenin tarih/sayı numarasını Yöntem bölümünde belirtmeniz zorunludur. Aksi takdirde makaleniz (ne kadar iyi olursa olsun) yayınlanmaz.Profesyonel Destek Alın
Bu konuda daha detaylı bilgi almak ve işletmenize özel çözümlerimizden faydalanmak için bizimle iletişime geçin.
İletişime Geçin