Tezsiz yüksek lisans programları, iş hayatı ile akademik gelişimi bir arada yürütmek isteyen profesyonellerin en popüler tercihidir. Bu sürecin finali ise "Tez" değil, "Dönem Projesi" ile yapılır. Ancak ismindeki "Proje" kelimesi sizi yanıltmasın; bu çalışma, standart bir ödevden çok daha fazlası, kapsamlı bir tezden ise daha odaklı bir süreçtir.

Bu rehber, kısıtlı zamanda maksimum verim alarak akademik standartlara uygun, başarılı bir dönem projesi hazırlamak isteyenler için oluşturulmuştur.

1. Dönem Projesi Nedir? Tezden Farkı Ne?

Birçok öğrenci "Proje" ile "Tez" arasındaki farkı tam kavrayamadığı için ya gereğinden fazla efor sarf edip boğulmakta ya da çalışmayı çok basite alıp reddedilme riskiyle karşılaşmaktadır.

Karşılaştırma Tablosu: Tez vs. Dönem Projesi

Özellik	Tezli Yüksek Lisans Tezi	Tezsiz YL Dönem Projesi
Temel Amaç	Akademik literatüre yeni bir bilgi veya bakış açısı katmak.	Mevcut bilgiyi pratik bir soruna uygulamak veya derlemek.
Kapsam ve Derinlik	Çok geniş literatür taraması ve derinlemesine analiz.	Daha dar kapsamlı, spesifik ve sonuç odaklı inceleme.
Savunma Süreci	Jüri önünde sözlü savunma zorunluluğu vardır.	Genellikle jüri yoktur, sadece danışman onayı veya basit bir sunum yeterlidir.
Süre	Genellikle 1-2 dönem (uzayabilir).	1 dönem içinde tamamlanması gerekir.
YÖK Statüsü	"Tez" olarak arşivlenir.	"Proje" statüsündedir, genellikle YÖK Tez Merkezi'ne girmez.

Benzer Yanlar: Her ikisi de akademik yazım kurallarına (APA, MLA vb.), atıf sistematiğine ve etik kurallara (intihal raporu) %100 uymak zorundadır. "Proje" olması, kopyala-yapıştır yapılabileceği anlamına gelmez.

2. Adım Adım Proje Hazırlama Stratejisi

Zamanı kısıtlı olan beyaz yakalı öğrenciler için en iyi strateji "Vaka Analizi" (Case Study) yöntemidir.

Adım 1: Konu Seçimi (İşin Sırrı Burada!)

Sıfırdan bir teori üretmeye çalışmayın. Çalıştığınız sektördeki veya şirketinizdeki somut bir problemi ele alın.

*Yanlış: "Dünyada Enflasyonun Tarihçesi" (Çok genel, tez konusu olur). *Doğru: "X Sektöründe Döviz Kuru Oynaklığının Maliyetlere Etkisi: Bir İşletme Örneği" (Ölçülebilir, verisi elinizde, proje olmaya uygun).

Adım 2: İskeletin Oluşturulması

Projeniz şu akışta olmalıdır:

1. $1
2. $1
3. $1
4. $1

Adım 3: Yazım ve Formatlama

Üniversitenizin "Yazım Kılavuzu"nu (Enstitü sayfasında bulunur) ilk günden indirin. Sayfa düzeni, font boyutu gibi detaylar içerikten önce göze çarpar. Genellikle 40-60 sayfa aralığı bir dönem projesi için ideal kabul edilir (Danışmanınıza mutlaka sorun).

3. Yapay Zeka ve Dijital Araçlardan Yararlanma

Modern bir proje hazırlarken teknolojiyi etik sınırlar içinde kullanın:

Literatür Taraması: *Google Scholar* ve *Connected Papers gibi araçlarla kaynakları haritalandırın. Veri Görselleştirme: Excel tabloları yerine, verilerinizi *Power BI* veya *Tableau (veya basitçe Excel'in gelişmiş grafikleri) ile görselleştirin. Bu, projenizin kalitesini "ödev" seviyesinden "profesyonel rapor" seviyesine taşır. Dikkat: Yapay zeka araçlarını (ChatGPT, Gemini vb.) metni yazdırmak için değil; fikir fırtınası yapmak, başlıkları düzenlemek veya karmaşık cümleleri sadeleştirmek için bir "asistan" olarak kullanın. İntihal programları (Turnitin vb.) yapay zeka tarafından yazılan metinleri tespit edebilir veya benzerlik oranını yükseltebilir.

4. Son Kontrol Listesi

Projenizi teslim etmeden önce şu sorulara "Evet" diyebilmelisiniz:

• [ ] Konu başlığım ile içerik uyumlu mu?
• [ ] Giriş bölümünde projenin amacı net bir şekilde yazıldı mı?
• [ ] Kaynakça listesindeki her kaynağa metin içinde atıf yapıldı mı?
• [ ] Benzerlik (İntihal) oranı üniversitenin belirlediği sınırın (genelde %20-%30) altında mı?